5 روش برای تشخیص فرسودگی لاستیک

مهم ترین اصل ایمنی ماشین، مراقبت از لاستیک ها است. با وجود لاستیک های سالم، در هر شرایط آب و هوایی و جاده ای خودرو و سرنشینان را در برابر خطر های مربوط به آسیب های لاستیک حفظ می کنید. اهمیت تشخیص فرسودگی لاستیک در اینجا مشخص می شود. در صورتی که با توجه به علائم احساس کردید زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است، درنگ نکنید.رانندگی با لاستیک های فرسوده، خطرناک و غیر قانونی است. وجود یک سری علائم فیزیکی و بروز نشانه هایی در عملکرد خودرو نشان دهنده وجود لاستیک های فرسوده است. نکاتی که در این مقاله ذکر خواهد شد در هنگام خرید لاستیک و در زمان استفاده از آن برای شما عزیزان کاربردی خواهد بود.

توجه به تاریخ

یکی از روش‌های تشخیص فرسودگی لاستیک بررسی تاریخ تولید آن است. این که لاستیک ها روی ماشین دیگری نصب نشده اند یا به تازگی از مغازه خریداری شده اند نشان دهنده نو بودن لاستیک نیست. هر لاستیک یک تاریخ تولید دارد و معمولا تاریخ انقضا را 6 سال بعد در نظر می‌گیرند. حتی در صورتی که ظاهر فیزیکی لاستیک تغییر خاصی نداشته باشد، حتما بعد از اتمام تاریخ انقضا به فکر خرید لاستیک جدید باشید. رانندگی با لاستیک تاریخ گذشته می‌تواند منجر به ترکیدگی لاستیک ماشین شود.

هنگام خرید لاستیک با بررسی تاریخ انقضا، جدیدترین لاستیک موجود در بازار را انتخاب کنید. تاریخ به شکل یک کد 10 تا 11 کاراکتری  روی بدنه تایر نقش بسته است. تا قبل از سال 2000 میلادی عمر مفید لاستیک ها 10 ساله اعلام میشد ولی حالا تمام سازندگان لاستیک ماشین روی 6 سال اتفاق نظر دارند.

تاریخ در قسمت بیرونی لاستیک درج می شود تا برای بررسی تاریخ به خارج کردن تایر نیاز نباشد. 4 رقم آخر کد DOT نشان دهنده تاریخ ساخت لاستیک است. دو رقم آخر سال تولید و دو رقم اول هفته تولید را نشان می دهند. در مورد لاستیک های تریلر قانون 6 سال کاهش قابل توجهی دارد. با توجه به فرسایش بیشتر این لاستیک ها و وزن سنگین تریلر، تولید کنندگان تاریخ انقضا را بین 3 تا 4 سال در نظر می گیرند.

در صورتی که به اطلاعات بیشتری دراین مورد نیاز دارید می‌توانید مقاله “راه های تشخیص تاریخ تولید لاستیک خودرو و کاربرد آن” را مطالعه کنید.

برجستگی روی لاستیک

برجستگی روی دیواره جانبی لاستیک بر اثر اتفاقاتی مثل برخورد با لبه جدول‌ها، افتادن در چاله‌ها یا گیر کردن به حاشیه کنده شده سرعت گیر‌ها به وجود می‌آید. اگر متوجه وجود برآمدگی روی سطح لاستیک شدید و تشخیص فرسودگی لاستیک صورت گرفت، شک نکنید زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است. رانندگی با این لاستیک ممکن است منجر به ترکیدگی لاستیک و پیامد‌های فاجعه بار این اتفاق شود.

رایج ترین قسمت برای بروز برآمدگی دیواره کناری لاستیک است. قسمت‌هایی که بر اثر سایش نازک شده اند نیز ممکن است دچار برآمدگی شوند. در صورت عدم تعویض لاستیک به مرور زمان و با نفوذ هوا و رطوبت میزان برجستگی بیشتر می‌شود.

• برای جلوگیری از ایجاد برآمدگی روی لاستیک از چاله‌ها دوری کنید. حین رانندگی چاله‌ها، که مقصر اصلی به وجود آمدن حباب روی لاستیک هستند، را رد کنید.
• سعی کنید همیشه با احتیاط رانندگی کنید. هنگام رسیدن به دست انداز‌ها تا جای ممکن سرعت ماشین را کاهش دهید. حین پارک کردن اتومبیل وجود جوب‌های کوچک و دیواره  جدول‌های خیابان را در نظر داشته باشید.
• لاستیک‌های ماشین را به طور منظم و با دقت بررسی کنید و به بروز تغییرات در ساختار و فشار توجه داشته باشید. برای بررسی دقیق تر در بازه‌های زمانی منظم و کوتاه از دستگاه فشارسنج لاستیک استفاده کنید. آسیب ناشی از حباب لاستیک قابل تعمیر نیست. وقتی روی سطح لاستیک برآمدگی به وجود می‌آید در واقع یکپارچگی ساختاری تایر از بین رفته است و جز تعویض لاستیک راهی وجود ندارد.

وجود شیار روی لاستیک (وجود ترک روی لاستیک)

ترک‌ها روی دیواره جانبی یا حتی بین شیارها به وجود می‌آیند. وجود ترک نشان دهنده کهنگی تایر است و باید مورد توجه قرار گیرد. قرار گرفتن در معرض اشعه ما وراء بنفش، روغن‌ها، مواد شیمیایی و سایر عناصر مخرب به آرامی‌ترکیبات را تجزیه کرده و کارایی لاستیک را در طول زمان کاهش می‌دهد.

ترک‌های کوچک طی مدت زمان کم و به دلیل وجود اصطحکاک به قدری بزرگ می‌شوند که می‌تواند منجر به ترکیدگی لاستیک شود پس حتی وجود ترک‌های کوچک هم می‌تواند در صورت عدم رسیدگی خطر آفرین باشد.

در حالی که ترک‌های دیواره رایج تر هستند، ترک روی آج اهمیت بالاتری دارد و حتما باید رسیدگی شود. در بیشتر موارد یک ترک ابتدا در دیواره کناری تایر به وجود می‌آید و کم کم به قسمت زیر آج می‌رسد. ترک آج می‌تواند منجر به ترکیدگی لاستیک و از دست دادن کنترل وسیله نقلیه در جاده شود. در مورد ترک‌های جانبی وجود ترک‌های ریز خیلی جای نگرانی ندارد.

در صورتی که  عمق و تعداد شیار‌ها افزایش پیدا کرد، لاستیک به زمان تعویض نزدیک شده است. برای جلوگیری از به وجود آمدن ترک روی لاستیک، وسیله نقلیه را تا حد امکان در گاراژ و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید. از قرارگیری طولانی مدت لاستیک‌ها در آب خودداری کنید و ماشین را در مکان‌های خشک پارک کنید.

پس از رانندگی در هوای بارانی و برفی، گل و برف باقی مانده روی لاستیک‌ها را تمیز کنید. هنگام باد کردن لاستیک‌ها میزان فشار را در نظر داشته باشید.

از بین رفتن آج ها

شیار‌های روی لاستیک به عنوان آج لاستیک شناخته می‌شوند که حین رانندگی در تماس فیزیکی کامل با جاده قرار دارند. در واقع آج با پخش و منحرف کردن آب زیر لاستیک کشش سطحی ایجاد می‌کند تا اتومبیل سر نخورد و در نهایت موجب ایمنی بیشتر راننده و سرنشینان می‌شود.

اگر ماشین‌های مسابقه ای را دیده باشید حتما متوجه این موضوع شده اید که برای اجرای مسابقات در روزهای آفتابی  از لاستیک بدون آج و در روزهای بارانی از لاستیک آج دار استفاده می‌کنند تا از لیزخوردن ماشین‌های مسابقه‌ای در پیست جلوگیری شود.

عمق شیار‌های لاستیک اتومبیل سواری باید بیشتر از 32/2 اینچ باشد تا کشش سطحی لازم ایجاد شود. وقتی عمق آج‌ها به زیر 32/2 اینچ برسد زمان تعویض لاستیک خودرو فرا رسیده است. با آج فرسوده ترمز کردن ناگهانی در جاده‌های خیس و برفی تقریبا غیرممکن است.

برای تشخیص فرسودگی لاستیک از طریق میزان سایش آج، ابزاری به نام  میله سایش لاستیک یا نشانگر سایش تولید شده است که با استفاده از آن میزان سابیدگی آج‌ها مشخص می‌شود.

بررسی آج با میله سایش

با توجه به نوع و اندازه لاستیک میله های 3 تایی و 6 تایی در بازار وجود دارد. این میله ها شبیه پل های افقی هستند که آج ها را به یکدیگر متصل می کنند. وقتی میله ها با آج ها در یک سطح قرار می گیرند، عمر مفید لاستیک به پایان رسیده است. هنگام بررسی حتما کل سطح لاستیک را در نظر بگیرید چون ممکن است آج ها به صورت نامتقارن ساییده شده باشند.

در صورت عدم تقارن سعی کنید پایین ترین میزان آج را برای تصمیم گیری درهنگام تشخیص فرسودگی لاستیک و تعویض لاستیک‌های فرسوده معیار قرار دهید.

• عمق سنج آج: برای اندازه گیری دقیق تر می‌توانید از دستگاه عمق سنج آج استفاده کنید. استفاده از دستگاه دیجیتال احتمال خطای انسانی را کاهش و بعد از محاسبه دقیق میزان عمق آج را روی صفحه نمایشگر نشان می‌دهد. حتی در صورت استفاده از عمق سنج نیز حتما چند نقطه مختلف لاستیک را بررسی کنید و با توجه به کمترین مقدار سایش در مورد خرید لاستیک جدید تصمیم گیری کنید.
• ترفند سکه: اگر میله سایش یا عمق سنج نداشتید می‌توانید از سکه فلزی استفاده کنید. یک سه کوچک را بین شیار‌های لاستیک قرار دهید اگر سکه بین شیار‌ها ثابت بماند، عمق آج کافی است. ولی اگر عمق آج به گونه ای نبود که سکه را حفظ کند و سکه افتاد یعنی زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است.

لرزش در فرمان خودرو

وجود لرزش در فرمان خودرو، دلایل مختلفی مثل مشکلات ترمز یا خرابی گیربکس دارد. با این حال مهم ترین دلیل لرزش فرمان استفاده از ایرادات لاستیک است. در صورتی که لاستیک‌ها بالانس نباشند، ماشین وجود نقص در چرخ‌ها را با لرزش فرمان بروز می‌دهد. لرزش ماشین در سرعت بالا محسوس تر است.

ابتدا چک کنید که هر چهار چرخ ماشین به یک میزان باد شده باشند. در صورت اطمینان از وجود تعادل در لاستیک‌ها، آج‌ها را بررسی کنید. فرسودگی نامتقارن آج با لرزش در فرمان خودرو نمود پیدا می‌کند. در صورت تشخیص فرسودگی بیش از حد لاستیک، ملزم به تعویض آن هستید.

اگر ظاهر فیزیکی لاستیک مشکلی ندارد ولی همچنان فرمان خودرو می‌لرزد، مشکل از اتصالات بین لاستیک و فرمان است. به عنوان مثال ممکن است محور ماشین بر اثر تصادف خم یا آسیب دیده باشد که منجر به بروز لرزش و تکانه‌های شدید در فرمان خودرو می‌شود. آسیب بلبرنگ‌های چرخ یکی دیگر از دلایل لرزش فرمان خودرو است که اگر تشخیص فرسودگی لاستیک بی نتیجه ماند باید به سراغ این موارد بروید تا لرزش فرمان خودروی خود را برطرف کنید.

جمع بندی

با توجه به اهمیت ایمنی وسیله نقلیه، کنترل لاستیک‌ها که قلب دوم ماشین هستند را جدی بگیرید. در صورت بروز کوچک ترین اشکال و ایراد در ظاهر و تشخیص فرسودگی لاستیک حتما نسبت به تعویض لاستیک اقدام کنید چون اکثر ایرادات مربوط به لاستیک‌های فرسوده مثل ترک خوردگی خیلی سریع پیشرفت می‌کنند و ممکن است موجب بروز حادثه شوند.شما می‌توانید برای تعویض لاستیک و خدمات آن به شجاع تایر مراجعه نمایید یا از خدمات سیار تایر در مشهد استفاده کنید.

منبع:tireoutlet ، webertires ، ag-safety ، tireoutlet

شجاع تایر

سوالات متداول

• چگونه بدون دستگاه عمق آج را بررسی کنیم؟

اگر میله سایش یا عمق سنج نداشتید می توانید از سکه فلزی استفاده کنید. یک سه کوچک را بین شیار های لاستیک قرار دهید اگر سکه بین شیار ها ثابت بماند، عمق آج کافی است. ولی اگر عمق آج به گونه ای نبود که سکه را حفظ کند و سکه افتاد یعنی زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است.

• آیا تاریخ انقضا برای لاستیک ها اهمیت دارد؟

بله ،تاریخ انقضا یکی از عواملی است که ما برای تشخیص فرسودگی لاستیک از آن بهره می بریم.